Devletin, çalışan bir işçinin, kendisi ve bakmakla yükümlü olduğu kişiler için uyguladığı gelir vergisi indirimine Asgari Geçim İndirimi (AGİ) adı verilir. Daha açık bir anlatımla, 16 yaşından büyük olan her çalışanın kazandığı gelirinin bir kısmının vergiden muaf tutulmasıdır. Asgari Geçim indirimi hesaplaması yapılırken, işçinin medeni durumu, evli ise eşinin çalışma durumu, bakmakla yükümlü olduğu çocuklarının sayısı ve yaşları göz önüne alınır. AGİ, her sene yeniden hesaplanır. İşçinin yasal hakkı olan Asgari Geçim İndirimi işveren tarafından kesinlikle verilmelidir. AGİ’nin doğru hesaplanabilmesi için her yıl Aile Bildirim Formu doldurulmalıdır. Bu formun doldurulmasında ve verilen bilgilerin doğruluğunun sorumluluğu çalışana aittir. Burada verilen bilgilerin doğru olduğu kabul edilir. Bu formda verilen bilgilerde bir yanlışlık ortaya çıkması durumunda tüm sorumluluk çalışana aittir. Bunun yanı sıra çalışanın boşanma, çocuk sahibi olma gibi ailevi durumlarındaki değişikliklerin bildirilmesi de yine çalışana aittir. AGİ hesaplaması, çalışanın bir ay içinde çalıştığı günlerdeki hak edişleri üzerinden hesaplanır. İşçinin ay içinde ücretli izin kullanması ya da eksik çalışması durumlarında, AGİ ödemesi de buna göre yapılır.
Asgari Geçim İndiriminden Kimler Yararlanır?
Gelir Vergisi Kanunu 61. Maddesine göre ücret alınıyorsa, AGİ indiriminden faydalanılır. Boşanmış olanların çocukları kişinin sağlık sigortasından yararlanıyorsa, AGİ alabilmektedirler. Çocuk anne ya da babanın hangisi üzerinden sağlık sigortasından faydalanıyorsa o kişi AGİ alabilecektir. 18 yaşından büyük çocuklar mükellef ile birlikte oturuyor ve eğitim görüyorsa AGİ’den faydalanabilir. 18 yaşından büyük olup, eğitim görmeyen ya da çalışmayan çocuk için AGİ’den faydalanılamaz.
AGİ miktarı, çalışanın yıllık brüt maaşı, evli ise eşinin çalışma durumu, çocuklarının yaşı ve sayısına göre değişkenlik gösterir. Çalışanın alacağı AGİ miktarı;
● Çalışan işçinin kendisi için %50,
● Çalışmayan ve herhangi bir geliri olmayan eşi için %10,
● İlk iki çocuğun her biri için % 7,5,
● İki çocuktan sonraki her çocuk, için % 5 olarak hesaplanır.
Burada bahsedilen çocuk, işçi ile birlikte oturan, işçinin bakmakla yükümlü olduğu, 18 yaşını tamamlamamış ya da eğitimini tamamlamamış 25 yaşından küçük çocuklardır.
İşçinin aldığı ücret, diğer ücretler kapsamında vergilendiriliyorsa asgari geçim indiriminden yararlanamamaktadır. Bekar ya da eşi çalışan çocuksuz işçilerin maaşlarının içinde AGİ bulun maktadır. Eşi çalışmayan ve çocuklu işçilerin AGİ’leri maaştan ayrı ödenmektedir. Asgari Geçim İndirimi ödemeyen işverenler, Maliye Bakanlığı tarafından vergi ziyaı cezasına tabi tutulur. İşçi, bu ödemeyi alamıyorsa, haklı nedenlerle sözleşmesini feshedebilir ve hakkını hukuki yollardan arayabilir.
2020 Yılı Asgari Geçim İndirimi Ücretleri
Medeni Durum Aylık Tutar
- Bekar 220,73 TL
- Evli eşi çalışmayan 264,87 TL
- Evli eşi çalışmayan 1 çocuklu 297,98 TL
- Evli eşi çalışmayan 2 çocuklu 331,09 TL
- Evli eşi çalışmayan 3 çocuklu 375,23 TL
- Evli eşi çalışmayan 4 çocuklu 375,23 TL
- Evli eşi çalışmayan 5 çocuklu 375,23 TL
- Evli eşi çalışan 220,73 TL
- Evli eşi çalışan 1 çocuklu 253,83 TL
- Evli eşi çalışan 2 çocuklu 286,94 TL
- Evli eşi çalışan 3 çocuklu 331,09 TL
- Evli eşi çalışan 4 çocuklu 353,16 TL
- Evli eşi çalışan 5 çocuklu 375,23 TL
Asgari Geçim İndirimi Hakkında Bilinmesi Gerekenler
● Çalışanın, emekli maaşı alan eşi AGİ hesaplamasında çalışmayan ve herhangi bir geliri olmayan eş olarak kabul edilir.
● Çalışanın eşi aktif olarak ücretli çalışıyorsa çalışan eş durumundadır. Eğer ki serbest bir iş yapıyorsa, hesaplama da çalışmayan eş olarak kabul edilir.
● Boşanmış olan çalışanlar için AGİ hesaplamasında, nafaka ödedikleri çocuk sayısı dikkate alınır
● AGİ hesaplanmasında, çalışanın gelir ettiği tarihteki medeni hali aile durumu esas alınır.
● Çalışanın izinli ve raporlu olduğu dönemde ücret alması ve bu ücretten gelir vergisi kesilmesi halinde AGİ’den yararlanılır. Ancak, ücretsiz izinli olunan durumlarda AGİ’den yararlanılamaz.
● Çalışan yıl içinde işyeri ve işveren değiştirirse, yeni başladığı iş yerinde, işe başladığı tarihten itibaren AGİ’den faydalanabilir.
● Çalışan aynı anda birden fazla işverenden ücret alıyorsa, AGİ hesaplaması en fazla ücret aldığı işveren tarafından gerçekleştirilecektir. En yüksek ücretin kimden alındığı belli değilse, ücretli indirimden yararlanacağı işvereni kendisi belirleyecektir.
● Hem ücretli olarak çalışan hem de gerçek usulde ücret geliri elde edenin AGİ almasına bir engel yoktur.
