İş yeri açmak isteyenler, mükellef olmadan önce basit usulde mi vergi vereceğini, gerçek usulde mi vergi vereceğini düşünür ve buna göre iş yeri açarlar. Mükellefler kazandıkları paranın yanı sıra ne kadar vergi vereceğini de düşünmek zorundadır. Mükellefler gerçek usulde vergi verirlerse daha fazla, basit usulde vergi verirlerse daha az vergi vereceklerini bilirler. Ancak, hangi vergi türüne bağlı olacağını mükellef kendisi belirleyemez. Bunun için belli başlı bazı şartlar vardır. Basit usul, bir hesap dönemi içerisinde elde edilen hasılat ile giderler ve satılan malların alış bedelleri arasındaki farktır. Basit usul uygulama alanı dar olan ve sadece küçük esnaflara yönelik başlatılmış bir uygulamadır.
Basit Usul Olmak İçin Gerekli Olan Şartlar Nelerdir?
Basit usule tabi olmak için iki önemli şartı yerine getirmek gerekir. Bunlardan biri genel şartlar, diğeri ise özel şartlardır. Bu iki şartın aynı anda yerine getirilmesi gerekir. Sadece birinin yerine getirilmesi durumunda basit usulden faydalanılamaz.
● Genel Şartlar; mükellefin kendi işi başında bilfiil bulunması zorunludur. Herhangi bir sebeple, hastalık, tutukluluk, seyahat, askerlik gibi durumlardan dolayı işinin başında bulunamamak bu şartı bozmaz. Mükellefin ölümü halinde, dul eşi veya çocuklarının işe devam etmesi durumunda, bunların bilfiil işin başında durmalarına bakılmaz.
İş yeri kirasının belirli bir limiti aşmaması gerekir. İşyerinin, mükellefe ait olması halinde emsal kira bedeli veya kiralanmış olması halinde yıllık kira bedeli, 2017 yılı için Büyükşehir Belediyesi sınırları içinde 6.500 TL, diğer yerlerde 4.300 TL’yi aşmaması gerekir.
● Özel Şartlar; satın aldıkları malları aynı şekilde ya da işledikten sonra satanların yıllık alım tutarları 2017 yılı için 90.000 TL’yi, yıllık satış tutarları ise 130.000 TL’yi aşmaması gerekir. Yukarıdaki işlerin dışında kalan işlerle uğraşanların bir takvim yılı içinde elde ettiği gayri safi iş hasılatının 2017 yılından itibaren 43.000 TL’yi aşmaması,
İlk iki maddedeki işlerin birlikte yapılması halinde, yıllık satış tutarı ve iş hasılatının toplamının 2017 yılından itibaren 90.000 TL’yi aşmaması gerekir.
Basit Usule Tabi Olmanın Avantajları Nelerdir?
Basit usule tabi olanların bazı avantajları bulunmaktadır. Basit usule tabi olmanın
avantajları aşağıdaki gibidir.
● Basit usule tabi olan mükelleflerin kanunen muhasebe defteri tutma zorunluluğu yoktur,
● Bu nedenle vergi tevkifatı yapma gerekliliği de yoktur,
● Basit usulde ücret ve kira giderleri için muhtasar beyanname verilmesine gerek yoktur,
● Üçer aylık dönemlerde alınan geçici vergiden muaftırlar,
● KDV beyannamesi vermelerine gerek yoktur,
● Ticari kazancın tespit edilmesinde amortismana tabi olan kıymetlerin alış ve satışları dikkate alınmazlar,
● Kayıtlar mükelleflerin bağlı olduğu odalardaki bürolarda tutulur. Ancak, basit usulde mükellefler isterlerse kayıtlarını kendileri tutarlar ve bunun için de herhangi bir izin almalarına gerek yoktur,
● Basit usulün en önemli avantajlarından biri de ticari kazançlarına yıllık olarak 8.000 TL indirim yapılmaktadır,
● Yapılan bu yıllık indirime ek olarak engellilik indiriminden de yararlanabilirler. Basit Usulden Yararlanamayacak Olan Mükellefler Kimlerdir?
● Borç para verme işleri ile uğraşanlar,
● Kolektif şirketlerin ortakları ile komandit şirketlerin sadece komandite ortakları,
● Değerli eşya satan kuyumcu gibi esnaflar,
● İnşaat işleriyle uğraşanlar,
● Sigorta ve reklam şirketleri,
● Emlakçılık ile uğraşanlar,
● Nakliyeciler,
● Maden, taş ve kireç işletmeleri,
Tüm bu yukarıdakilerin dışında ayrıca, Bakanlar Kurulu hangi meslek gruplarının basit usule tabi olup olamayacağına karar verir.
Basit Usul Vergilendirme Engelli İndirimi
Engelli olan basit usul mükellefleri, gelir vergisi üzerinden engelli indirimi alabilirler. Beyannamenin yıllık olarak verilmesinden dolayı, engelli indirimi yıllık değer üzerinden hesaplanır. Bu indiriminden yaralanacak olan mükellefine uygulanacak olan indirimin yıllık tutarı, bu kişilerin vergi tarhına esas kazançlarından indirilecektir. Engelli indiriminden sadece vergi mükellefi faydalanabilmektedir. Mükellefin bakmakla yükümlü olduğu kişilerin engelli olması durumunda indirim alamaz. Yapılan indirim, basit usulde vergilendirilen kazanç tutarı ile sınırlı olacaktır ve kazancın yetersiz olması halinde bir sonraki yıla devretmeyecektir. Engelli indiriminden faydalanmak için gerekli evraklar arasında, başvuru sırasında ilgili kurum tarafından hazırlanmış dilekçe örneğine göre düzenlenmiş dilekçe, hizmet erbabı olduğuna dair belge, 3 adet fotoğraf, nüfus cüzdanı fotokopisi, sağlık kurulu raporunun aslı olanlardan 1 adet fotoğraf istenmektedir. Başvurular, illerde bulunan Gelir Müdürlükleri veya Defterdarlıklar, ilçelerde ise Mal Müdürlüklerine yapılabilmektedir.