Kişiler ile kurumlar arasında, kurumlar ile kurumlar arasında ya da kişiler ile kişiler arasında resmi ve hukuki işlemleri belgeleyen kâğıtlardan alınan vergiye damga vergisi adı verilir. İmzalanan ya da imza yerine bir işaret koymak suretiyle herhangi bir hususu belli etmek ve ispat etmek için kâğıt şeklinde olabileceği gibi, elektronik ortamda, elektronik imza kullanmak suretiyle de olabilmektedir. Kâğıdın imzalanmış olması ya da imza yerine geçen işaretler olması, kâğıdın ibraz ediliyor olması ve bir hüküm içermesi durumunda damga vergisi alınabilir.

Damga Vergisi Tahakkuku

Tebliğ edilmiş olan bir verginin ödeme aşamasına ulaştığı anlamına gelen damga vergisi tahakkukunda borç kesinleşmiş olur. Bir verginin tahakkuk etmesinden sonra, vergi mükellefine tahakkuk fişi adı verilen çeşitli belgeler ile haber verilir. Vergi bedelinin kesinleştiği ve ödenmesi gerektiği anlamına gelmektedir. Damga vergisi alınan belgeler aşağıdaki gibidir.

● Devletin herhangi bir kurumu ile kişiler arasındaki işlemlere ait belgeler,

● İki kişi ya da daha fazla kişi arasındaki hukuki sonuçları olabilecek işlemlere ait belgeler,

Resmi kurumlara bu belgeler ibraz edildiği zaman veya imzalandığı zaman damga vergisine tabi olur.

Damga Vergisini Kimler Öder?

Herhangi bir vergi ödeyen ya da ödemesi gerekenlere vergi mükellefi adı verilmektedir. Damga vergisinin konusuna giren her türlü belgeyi imzalayanlar damga vergisi mükellefi olurlar. İmzalamadan kasıt sadece kâğıdın imzalanması değil, elektronik ortamda, elektronik imza ile de olabilir. Belgeleri imzalayanlar, damga vergisinin geç ödenmesinden ya da ödenmemesinden hep birlikte sorumlu olurlar. Kâğıtlara imza atmış olanlardan bir ya da birkaçının vergiden muaf olması, verginin eksik ödenmesi sonucunu doğurmaz. Muaf olmayanlar verginin hepsini ödemekle yükümlüdür. Aşağıdaki durumda bulunan kişiler damga vergisi mükellefidir.

● Damga vergisinin konusuna giren belgeyi resmi kuruma ibraz eden kişi ya da kuruluş,

● Kişi ya da kişiler arasında hukuki sonuç doğuracak olan sözleşme gibi kâğıtları imzalayanlar,

● Ücretli çalışan, maaş alan, ödeme alan, ikramiye alan her vatandaştan damga vergisi kesintisi yapılmaktadır.

Damga Vergisi Nasıl Ödenir?

Damga vergisinin konusuna giren kâğıtlar üzerinden sabit ya da belli oranda damga vergisi hesaplanır. Verginin sabit mi, belli oranda mı olacağı Damga Vergisi Kanununda belirtilmiştir.

Damga vergisi aşağıdaki yöntemlerle ödenir;

● Damga vurarak; resmi dairelerdeki işlemlerde, kâğıdın üzerine damga vurarak mükelleften tahsilat yapılır,

● Pul yapıştırarak; günümüzde çok fazla kullanılmasa da eskiden kırtasiyeden alınan damga pulu gerekli olan belgenin üzerine yapıştırılırdı,

● Makbuz ile; genellikle gümrük idarelerince başvurulan bir yöntemdir. Bunun yanı sıra vergi dairelerine bizzat yapılan ödemelerde de damga vergisi tahsilatı yapılır. Yapılan işlemler ile ilgili damga vergisi ödenir ve ilgili kurumun veznesinden makbuz alınır,

● Beyanname ile; tahakkuk ettirilen vergi ve SGK beyannamesi üzerinde beyanname damga vergisi bulunur. KDV beyannamesi öderken aynı zamanda içerdiği damga vergisi de ödenmiş olur,

● Damga vergisi beyannamesi ile; imzalanan sözleşmeler üzerinden hesaplanan damga vergisi, damga vergisi defterine kayıt yapılır. Daha sonra ay içinde defterdeki dip toplamda biriken rakam ile damga vergisi beyannamesi verilir.

Yabancı Para İle Yapılan Sözleşmelerde Damga Vergisi Nasıl Hesaplanır?

Yabancı para ile yapılan sözleşmelerde, matrahı belirlemek için sözleşmenin yapıldığı tarihteki Merkez bankası döviz satış kuru üzerinden TL’ye çevrilir. Döviz ile yapılan sözleşmeler belli oranlı damga vergisine tabidirler. Sözleşmedeki damga vergisi oranı binde 9,48’dir. Damga vergisi matrahı ise, sözleşmenin içerdiği belli bir miktardaki paranın KDV hariç kısmıdır.

Damga Vergisinde Sorumluluk ve Ceza

Damga vergisine konu olan kâğıtların, Damga vergisinin ödenmemesinden veya eksik ödenmesinden dolayı alınması gereken vergi ve cezalardan kâğıtları ibraz edenler sorumludur. Bir ya da daha fazla kişi tarafından imza edilen kâğıtlara ait vergi ve cezanın tamamından, belgeleri imza edenler mütelsilen sorumludur. Makbuz karşılığı ödeme yapacak olanlar, taraf oldukları işlemlere ait verginin beyanından ve ödenmesinden sorumludurlar. Verginin ödenmemesi ya da eksik ödenmesinden dolayı her türlü cezalar makbuz karşılığı ödeme yapacak olanlardan alınır. Noterler tarafından düzenlenip damga vergisi hiç alınmayan kâğıtların vergisi mükelleflere, cezası ise, düzenleyenlere aittir.

Birden fazla nüshadan oluşan sözleşmelerde damga vergisi her nüsha için ayrı ayrı hesaplanmaktadır. Sözleşmelerin birden fazla dönemi kapsaması durumunda her dönem için damga vergisi ayrı hesaplanır.

‍