İşletmeler esnek bütçeler veya statik bütçeler kullanabilir. Birçok kuruluş, bazı durumlarda statik bütçeler, bazı durumlarda esnek bütçeler iyi olduğundan her ikisini de kullanmayı tercih eder. Her ikisi de iyi işletme muhasebesinde rol oynar ve genellikle kişisel finansta da kullanılır.

Statik bütçeler, üretim maliyetlerinizi aynı seviyede tutmak için harikadır. Satın alma personelinizi, ihtiyacınız olan mal ve hizmetleri mümkün olan en düşük fiyata almaya teşvik etmek için faydalıdırlar. Bazı sektörlerde, esnek bir bütçe tüm şirketin bütçesi için yeterli olabilir, ancak en iyi şekilde daha büyük genel bütçenin bir parçası olarak kullanılır. Değişken gider hesabı gibi şeyler için en iyi seçimdir.

Statik Bütçe Nedir?

Statik bütçeler, bir hesap dönemi için işletme giderlerini tahmin etmek adına tasarlanmış projeksiyon araçlarıdır. Özellikle hammaddelerin dalgalı maliyetleri veya satılan malların maliyeti ile uğraşıyorsanız, bütçelenen miktar ile fiili harcama miktarı arasında tutarsızlıklar olacaktır. Bu tutarsızlıklar statik bütçe farkı olarak bilinir. Bir üretim döngüsünün sonuna geldiğinizde ve fiili giderleri hesaba katmanız gerektiğinde doğru finansal raporlama, statik bütçe farklarını ilk statik bütçeyle birleştirmenizi gerektirir.

İşleri basit tutmak için statik bütçeyi bir projeksiyon bütçesi olarak düşünün. Sabit maliyetler, değişken maliyetler gibi tüm maliyetlerinizi tahmin etmelisiniz. Hesap dönemi boyunca, bunlar özelinde tamamen gerçek rakamları takip edeceksiniz:

• Gerçek çıktı
• Gerçek satış hacmi
• Gerçek gelir

Bütçelenen verileri fiili maliyetler ve fiili sonuçlarla karşılaştırabilirsiniz. Bu bilgilerle, bir sonraki bütçe dönemi için olumsuz sapmaları (planladığınızdan daha fazla para harcadığınız durumlar) sınırlamak için bir sonraki dönem için bütçe tahmininizde ayarlamalar yapabilirsiniz.

Statik Bütçenin Avantajları ve Dezavantajları

Statik bütçenin tek dezavantajı esneklik olmamasıdır. Bütçe belirli bir üretim düzeyi üzerine kuruluysa ve üretim hacmi önemli ölçüde değişirse, bu değişikliği hesaba katmak için kaynaklar kolayca yeniden tahsis edilemez. İşletmenizin bütçe biçimini değerlendirirken bu durumu göz önünde bulundurmalısınız. Esneklik statik bütçe adına olumsuz tarafta yer alıyor olsa da statik bütçenin birçok avantajı bulunur:

• Sürekli güncelleme gerektirmedikleri için uygulanması ve takip edilmesi kolaydır
• Varyans analizi yaptığınızda, bir şirketin maliyetleri ve kârları hakkında mükemmel bilgiler sunar
• Bütçede fazla hareket imkânı olmadığından yerleşik maliyet kontrolleri ve hesap verebilirlik hat safhada olur
• Ana bütçe için harikadır, güven ortamı yaratır
• Vergileri basitleştirir ve ödenmesi gereken vergileri tahmin etmeyi kolaylaştırır

Esnek Bütçe Nedir?

Esnek bir bütçe, statik bir bütçeyle kullanıldığında harika bir performans değerlendirme aracıdır. Aslına statik bütçenin maliyet farkını kapsamlı bir şekilde hesaba katmanın bir yoludur. Statik bütçeye bağlı kalmakla doğrudan ilgili olduğu sürece çalışanlarınıza performans teşvikleri sunarak esnek bütçe giderlerinizi minimumda tutabilirsiniz. Esnek bütçeler bir iş döngüsü analiz aracıdır. İş döngüsünün bitiminden önce oluşturulamazlar.

Döngünün sonundaki esnek bütçeye bakmak, bir sonraki döngünün statik bütçe tahminleri için ayarlamalar yapmanızı sağlar. Bu şekilde bütçe, değişen işletme maliyetleri ortamıyla eşleşir. Esnek bütçeniz, giderlerin dönem sonu fiili muhasebesidir. Statik bütçe ile karşılaştırma yapmak için kullanabilirsiniz. Esnek bütçe, statik bütçe gibi sabit sayılar yerine gelir veya gider yüzdelerini kullanır. Bu yaklaşım, gerçek gelirinize doğrudan bağlı olan bütçelenmiş giderlerde kolayca değişiklik yapabileceğiniz anlamına gelir.

Esnek Bütçenin Avantajları ve Dezavantajları

Esnek bütçeler daha fazla zaman alır, ek gözetim ve bakım gerektirir. Ayrıca bütçenin değiştiği alanlarda planlama yeteneğini sınırlar. Bunların yanı sıra tahminler uzun vadeli olamaz. Genellikle, çeyrek dönemler yerine aylar sürer. Böyle olunca uzun vadeli plan yapmakta zorlanabilirsiniz. Statik bütçede orijinal bütçeye bağlı kalmak için daha az sorumluluk vardır. Yani gelir gider dengesini yakalamanız normalden daha zor olabilir. Ancak esnek bütçe kullanmanın birçok avantajı da bulunur:

• İş hacmi ve piyasa dalgalanmaları gibi piyasa koşullarınızdaki değişiklikleri kolayca ele alabilmeniz için iyi bir hareket ortamı sağlar
• Kaynak tahsisi katı bir anlayışla yapılmaz
• Mevcut mali durumunuzun daha doğru bir yansımasını sağlar
• Yeni fırsatları kovalarken kuruluşunuzun riski azaltmasını kolaylaştırır
• Beklenmeyen giderleri hesaba katmaya yardımcı olur
• Daha iyi maliyet kontrolleri yapma imkanı tanır