Satılan mal ya da hizmet karşılığında müşterinin ödemesi gereken tutarı gösteren ve satıcı tarafından düzenlenerek müşteriye verilen belgeye fatura adı verilir. Fatura ticari işlemler sırasında düzenlendiği için ticari bir belgedir. Fatura üzerinde, satışa konu olan mal ya da hizmet ile ilgili tüm detaylar bulunur. Fatura, Vergi Usul Kanunu kapsamında belirlenen esaslara dayanılarak hazırlanır. Resmi bir evrak olan faturayı herkes basamaz. Fatura basma yetkisi Maliye Bakanlığı tarafından gerekli koşulları taşıyan matbaalara verilir ve bu matbaalar da faturayı usulüne göre basarlar.
Fatura Nasıl Kesilir?
Fatura kesmek için öncelikle fatura adı verilen belgenin elde edilmesi gerekir. Bunun için de Maliye Bakanlığı tarafından yetkilendirilen ve fatura basım işini kanuna uygun bir şekilde gerçekleştiren matbaalara başvurmak gerekir. Maliye ile anlaşmalı matbaadan fatura bastırabilme için bazı belgelerin matbaaya ibraz edilmesi gerekmektedir. Vergi levhası, yoklama fişi, KDV beyannamesinin tahakkuk fişi, imza sirküleri ve Ticaret Sicil gazetesi bu belgeler arasında yer alır. Faturanın düzenlenmesi sırasında ise belge üzerindeki tüm bilgilerin girilmiş olması gerekir. Fatura üzerindeki bilgiler arasında, işletmenin unvanı, şirket logosu, işletmenin adresi, bağlı bulunduğu vergi dairesi, vergi ve mersis numaraları bulunur. Bu bilgilerin yanı sıra, müşteri bilgileri, banka hesap numaraları, Maliye Bakanlığı mührü, faturanın seri numarası, faturanın kesildiği tarih, satılan mal ya da hizmet ile ilgili bilgiler, satışı yapılan mal ya da hizmetin net tutarı ve varsa KDV’li tutarı belirtilmelidir.
Fatura Kesilirken Nelere Dikkat Edilmelidir?
Fatura kesilmesi sırasında dikkat edilmesi gereken bazı noktalar bulunmaktadır.
● Fatura kesilirken seri numarasına göre kesilmelidir. Sayfa atlanarak fatura kesilemez. Ancak, atlanılan sayfa iptal edilirse fatura kesilebilir.
● Mal veya hizmet satışından sonra 7 gün içinde fatura kesilmelidir.
● Fatura tükenmez ya da mürekkepli kalem ile yazılmalıdır. Kurşun kalem kesinlikle kullanılamaz.
● Fatura düzenlenirken faturanın tarihi ve saati mutlaka yazılmalıdır.
● Faturanın yazılması sırasında mutlaka düzgün ve okunaklı yazılmalıdır.
● En az 1asıl ve 1 suret olarak düzenlenebilir. Hatta 3 nüsha da basılabilir.
● Fatura düzenlenirken yanlış bir şey yazıldığı takdirde kesinlikle karalama yapılmamalıdır. Yanlış yapılan yerin üzeri tek bir çizgi ile çizilmeli ve çizilen kısmın yanına kaşe basılarak “tarafımızdan düzeltilmiştir” ifadesi yazılmalıdır.
● Fatura kesilen kişi faturayı kaybeder ve yeniden fatura talep ederse, daha önce kesilmiş olan faturanın alt nüshasından bir fotokopi çekilerek üzerine kaşe basılıp “aslı gibidir” yazmak yeterlidir.
Fatura Üzerinde Bulunması Gerekenler
Vergi usul kanunu 230. maddesine göre fatura üzerinde bulunması gereken bilgiler aşağıdaki gibidir;
● Fatura ibaresi ve Maliye Bakanlığı mühür şekli,
● Faturanın seri ve sıra numarası ile faturanın düzenlenme tarihi,
● Faturayı düzenleyenin ticari unvanı, adı ve soyadı, iş adresi ve şirketin bağlı olduğu vergi dairesi ve hesap numarası,
● Alıcının ticari unvanı, adı soyadı, vergi dairesi ve vergi numarası,
● Satılan malların teslim tarihi ve irsaliye numarası,
● Satılan malın ya da hizmetin miktarı, çeşidi, birim fiyatı ve toplam tutarı,
● Satılan mal ya da hizmetin toplam tutarı, KDV tutarı ve genel toplamı,
● Satışı yapan firmanın kaşesi ve bir yetkilinin imzası bulunmalıdır.
Vergi Usul Kanunu 232. Maddesine göre fatura kesmesi zorunlu olanlar düzenlenmiştir, buna göre fatura kesmesi zorunlu olanlar kişi veya kurumlar aşağıdaki gibidir;
● Serbest meslek erbapları,
● Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar,
● Götürü usulde vergiye tabi olan tüccarlar,
● Defter tutmak zorunda olan çiftçiler,
● Vergiden muaf olan esnaflar.
İki çeşit fatura vardır;
Kapalı Fatura; faturayı kesen firmanın fatura bedelini peşin aldığını göstermek için faturanın alt kısmının kaşelenip imzalandığı fatura çeşididir.
Açık Fatura; firmanın veresiye satışlarda, fatura tutarını ileriki bir tarihte tahsil edeceğini göstermek için faturanın üst kısmının kaşelenip imzalandığı fatura türüdür. Bu faturaların ödemesi yapıldığı zaman tahsilat makbuzu alınmalıdır.
Faturaya itiraz süresi 7 gündür. Bu süre zarfında itiraz edilmeyen faturalar kabul edilmiş olur. Tüketicilere ayıplı mal ya da hizmet satan kişilere karşı delil niteliğindedir. Faturanın saklanma zorunluluğu, Gelir Vergisi kanununa göre 5 yıl, Türk Ticaret Kanununa göre ise 10 yılıdır. Vergi Usul kanununa göre fatura yerine geçen vesikalar, perakende satış vesikaları, müstahsil makbuzu ve gider pusulasıdır.