Devlet tarafından gerçekleştirilen kamu hizmetlerinde ortaya çıkan maliyetin yani masrafların karşılanması adına devlet tarafından belli kurallar çerçevesinde yapılan işe göre vatandaştan tahsil edilen ücretler vergi olarak adlandırılmaktadır. Çok sayıda vergi çeşidi olmakla birlikte bunlar arasında yer alan vergi türlerinden biri geçici vergi olarak bilinmektedir. Geçici verginin hesaplanmasında ne kadar süre geçerli olduğu gibi çok sayıda merak edilen konu vardır. Hazırlamış olduğumuz bu özel yazıda geçici vergi hakkında merak edilenler nelerdir bunları aradığınız yanıtları bulabilirsiniz.
Vergi Çeşitleri
Günümüzde tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de çok sayıda vergi çeşitleri bulunmaktadır. Her vergi çeşidi için ödeme dönemleri birbirinden farklı olur. Bu vergi çeşitlerinin ödemeleri kurumlara yapılan işe ve ödeme yöntemine göre birbirinden farklılık gösterebilir. Ayrıca her verginin uygulandığı ve tahsil edildiği kurumlar ya da mükellefler doğal olarak birbirinden farklı olacaktır. Genel itibariyle vergi çeşitleri aşağıdaki gibidir;
- Katma Değer Vergisi
- Motorlu Taşıtlar Vergisi
- Özel Tüketim Vergisi (ÖTV)
- Yıllık Kurumlar Vergisi
- Yıllık Gelir Vergisi
- Çevre Temizlik Vergisi
- Damga Vergisi
- İlan ve Reklam Vergisi
- Emlak Vergisi
- Aylık Muhtasar
- Üç Aylık Muhtasar
- Geçici Vergi
Geçici Vergi Nedir?
Geçici vergi nedir sorusuna cevap vermek gerekirse bu aslında peşin vergi olarak da adlandırılan bir vergi türüdür. Aslında geçici vergiler kısa süreli olarak veya belirli bir dönem ödenerek daha sonrasında bitişi gerçekleştirilen vergi türleri arasında yer almaktadır. Basit usulde vergilendirme yapılanlar dışında ticari kazanç sahipleri kurumlar vergisi mükellefleri ve serbest meslek ile uğraşan kişiler vergilendirme dönemleri geldiği zaman üçer aylık periyotlar üzerinden kazançlarına göre belirlenen geçici vergi miktarının ödemelerini gerçekleştirirler. Geçici vergi söz konusu olduğunda gelir vergisi ve kurumlar vergisi ile alakalı hesaplamalar tüm yıl boyunca yapılan ker veya zararı göre değil 3 aylık periyotlara göre gerçekleştirilir. Yani bu konu ile ilgili yapılan kar ve zarar hesaplamalarında yılın tamamı yerine 3 aylık dönemler üzerinden hesaplamalar yapılmaktadır.
Geçici Vergi Beyannamesi Nasıl Yapılır?
Geçici vergi beyannamesi nasıl yapılır sorusu da cevabı merak edilen konular arasında yer almaktadır. Bilindiği gibi vergi türlerini tamamının da beyan edilmesi esastır. Bu durum geçici vergi için de geçerlidir ve bu vergi türünün de beyan edilmesi zorunludur. Mükellef kişilerin mevcut durumlarına göre geçici vergi beyannameleri için ekleme yapması gereken şeyler olabilir. Kurumlar Vergisi mükellefleri ise beyannameler için gelir tablolarının mutlaka eklemelidir. Ayrıca mükellefler işletme defteri tutuyorlarsa mutlaka hesap özetlerini de beyannamelere eklemeleri gerekir. Serbest meslek erbapları ise bu durum ile alakalı bildirimlerini beyannamelere ekleyecektir. Böylece geçici vergi beyannamesinin yapılması bu şekilde gerçekleştirilir. Geçici vergi beyannamesi yapılırken bunu gerçekleştirmek için yukarıda belirttiğimiz hususlara dikkat edilmesi ve buna göre beyannamelerin yapılması gerekmektedir.
Geçici Vergi Hesaplaması
Geçici vergi konusu ile alakalı merak edilen sorular arasında geçici vergi hesaplamasının nasıl yapıldığı karşımıza çıkan konular arasında yer almaktadır. Kurumlar ve mükellefler birbirinden farklı yapıda oldukları için ödemeleri gereken geçici vergi oranları ve miktarları da birbirinden farklı olacaktır. Eğer kurumlar veya mükellefler daha önceden vergi ödemiş ise gerekli hesaplama yapılarak ödenmesi gereken toplam vergi tutarından çıkarılır. Bu işlemin yapılmasının ardından kurumlar ve mükelleflere ödeme yapmaları gereken vergi miktarı bildirilir. Tebliğ edilen bu vergi miktarını kurumlar ve mükellefler belirtilen süre zarfında ödemelidir. Aksi takdirde devlet tarafından geçici vergi borcu nedeniyle bazı yaptırımlar uygulanabilir.
Kurumlar için geçici vergi hesaplaması yapılırken kurumun elde ettiği kazancın %25’i oranında hesaplama yapılarak vergi tutarı belirlemesi yapılır. Mükellefler söz konusu olduğunda geçici vergi hesaplanırken verginin tutarı senelik değil 3 aylık dönemler üzerinden hesaplanır. Mükelleflerin 3 ayda elde ettiği kazançlara bakıldıktan sonra gelir vergisi tarifesi dâhilinde ilk dilimde yer alan %15 civarındaki oran uygulanır ve buna göre yapılan hesaplama ile geçici vergi belirlenir. Diğer taraftan geçici vergi hesaplaması yapılırken mali müşavirlerin bunu eksiksiz ve doğru bir şekilde yaparak beyan etmesi gerekir. Aksi takdirde bunu tespit edilmesi halinde ilgili kurumlar tarafından cezai yaptırımların uygulanması söz konusudur.
