Ticaret dünyası global bir hal aldıkça daha fazla terim ile karşılaşmaya başladı. İskonto terimi de bunlardan birisidir. Discount kelimesinden türetilen ve dilimize geçen iskonto, bugün özellikle tüketicileri ilgilendirmesi ile öne çıkıyor. Özellikle muhasebe ve finans alanında var olan iskontolar fiyatların doğrudan doğruya etkilenmesi anlamına gelmektedir.
Bu bilgiler ışığında iskontonun çok geniş kapsamlı olduğu yalnızca tüketimde değil, ticaretin farklı alanlarında da kullanıldığı anlaşılmaktadır. Yazımız içerisinde iskonto nedir? İskontoyu nasıl hesaplarız? Gibi birçok kişi tarafından merak edilen sorulara cevap verecek, konuyu geniş kapsamlı bir şekilde inceleyeceğiz.
İskonto Nedir?
İskonto en ham haliyle indirim anlamı taşımaktadır. Çok geniş kapsamlı bir tanımı olan iskontonun mali, finans ve pazarlama alanlarındaki anlamları indirim şeklinde olsa da uygulanma şekli birbirinden farklıdır.
İskonto denildiğinde genel olarak firmaların belirli dönemlerde stoklarını eritmek için mallarını ederinin daha altına vererek, ellerine nakit para geçmesini sağlaması olarak açıklanabilir. İskontoyu finans dünyası içerisinde tanımlarsak, indirim sonrasında malın net değerinin hesaplanması anlamına gelir. Muhasebe alanında ise, borcun ödenmesi sırasında yapılan indirim olarak açıklanabilir.
İskonto belirli bir oran ile hesaplanarak yansıtılır. Örneğin bir firma fiyatına yansıttığı iskontoyu yüzdelik dilimle belirtir ve bunun karşılığını müşterisine yansıtır. İskontonun kendi içerisinde ayrıldığı birden fazla türü bulunmaktadır. Bunlar arasında fiyat iskontosu, peşin iskontosu, müşterilere özel iskonto, mevsimsel ya da dönemsel iskonto sayılabilir.
İskonto çoğunlukla toptan ürün alımlarında yapılır. Örneğin bir ihale sonucunda toptan ürün alımı gerçekleşecekse iskonto oranı en yüksek firma bu nokta ihaleyi de kazanan olacaktır.
İskonto Nasıl Hesaplanır?
İskontonun hesaplanması sırasında fiyat değil oran önemlidir. Dolayısıyla iskontolar ürünün değerinin üzerinden düşürülen oran ile hesaplanır ve müşterilere bu şekilde yansıtılır. Örneğin bir malın değeri 100 lira biz bu malı firmaya ya da perakende müşterilere belirli bir iskonto ile satmak istiyoruz. 100 liralık üründe de yüzde 6 gibi bir indirim yaptık. Yüzde 6’sı 4 liraya tekabül ettiği için ürünümüzün yeni fiyatı da 96 lira olur.
İskonto oranını belirleme durumu da müşteri ile önceden yapacağımız anlaşmaya bağlı olarak gelişir. Özellikle ihalelerde satılacak ürünlerin iskontoları o an içerisinde belirlenir ki bu da ilerleyen dönemlerde ne kadar indirim yapılabileceğini gösterir.
İskonto Neden Yapılır?
İskonto birçok nedenden dolayı yapılabilir. Bunlar arasında en büyük neden müşterilere yönelik kazançtır. Daha fazla tüketiciyi kendisine çekmek isteyen e-ticaret firmalarının bunu yılın hemen her günü yaptığını görebiliyoruz.
İskonto genel olarak satın alınan ürün üzerinden düşünülse de zaman zaman hizmet sektöründe ve borç alanında da bu işlemlerden yararlanır ki tüketicinin motivasyonu en üst seviyeye çekilir. İskonto çoğu zaman ürün satışlarında mevsimsel ya da sezon için yapılmaktadır. Özellikle toplu alım söz konusuysa iskontonun boyutu da büyüyebilir.
Finans ve muhasebe gibi hizmet alanlarında iskonto yapılmasının temel sebebi ise, ödenecek olan borçların daha hızlı bir şekilde geriye döndürülmesidir. Bankacılık alanında iskonto, borcun zamanından önce ödenmesi borç boyunca uygulanacak faizden vazgeçilmesi ile gerçekleşir. Bu da tüketicinin bankaya ya da finans kuruluşuna olan borcunu bir an önce kapatabilmek için çabalaması anlamına gelir. Bu da paranın daha hızlı bir şekilde bankaya dönüş yapması ve değer kaybına daha az uğraması anlamına gelir.
İskonto özellikle belirli günlerde çok fazla yapılmaktadır. Bu dönem içerisinde birçok müşteriyi kendisine çekmek isteyen e-ticaret firmaları, malların belirli oranlarında iskonto yaparlar. Bu iskontonun oranını da sürekli olarak ekranlarda görebiliriz. Bunun yanı sıra yalnızca özel günlerde değil, yeni gelen müşterilere özel olarak da indirim uygulaması gerçekleşir.
İndirimsiz Fiyat Hesaplanırken Nelere Dikkat Edilir?
İskontosuz fiyatların hesaplanırken hangi formüllerin uygulandığı konusunda birçok işletmede kafa karışıklığı yaşanmaktadır. İndirimsiz fiyat hesaplanırken indirim uyguladığınız fiyatı bulabilmek için ilk olarak 100 ile çarpmanız gerekmektedir. Ardından indirim uyguladığınız oranı 100’den çıkartmalı ve bu iki işlemi bölmelisiniz. Bölme sonucunda bulduğunuz sonuç indirim uygulanmadan önceki rakamı verecektir. Bunu formüle etmek için yapılacak örnekte yüzde 10 iskonto uygulanmış 90 liralık ürünün gerçek fiyatı şu şekilde bulunur.
90×100 /(100-10)= 9000/90=100
