Tüm dünyayı ele geçiren korona virüs salgını hayatın her alanında değişimler yaşanmasına neden oldu. Devletlerin aldığı sıkı önlemler nedeniyle iş verenler ve çalışanlar da zorlu bir süreçten geçti. Salgın döneminde istihdamın korunması için sunulan kısa çalışma ödeneği, çalışanların işten çıkarılmasının önüne geçmek amacıyla uygulamaya koyuldu.

Kısa Çalışma Uygulaması Nedir?

Kısa çalışma uygulaması, yaşanan bir kriz veya ülkesel sorun nedeniyle haftalık çalışma sürelerinin azalması olarak ifade edilir. Kısa çalışma uygulaması için gerekli olan süreler şu şekilde ifade edilebilir.

• Haftalık çalışma süresinin geçici olarak en az üçte bir oranda azaltılması.
• İşyerinin dört hafta süreyle faaliyetlerini kısmen durdurması.
• İşyerinin dört hafta süreyle faaliyetlerini tamamen durdurması.

Bu gibi durumlarda işyerleri üç ayla sınırlı olmak kaydıyla kısa çalışma ödeneği uygulamasından faydalanabilir. Uygulama kapsamında işyerlerine çalışanları korumak amacıyla gelir desteği sağlanır.

Kısa Çalışma Uygulama Koşulları Nelerdir?

Kısa çalışma için işveren açısından,  belirli zorlu koşulların ortaya çıkması gerekir. Bu koşullar şu şekilde sıralanabilir:

• Küresel ekonomik kriz: tüm dünyayı etkisi altına alan küresel salgın, ekonomik kriz gibi koşullarda ortaya çıkan istihdamın devamını engelleyen durumları içerir.
• Bölgesel krizler: Ülkenin bulunduğu bölgede ulusal veya uluslararası nedenlerden dolayı ortaya çıkan ve sektör bazında olumsuz etkilenmeye neden olan durumları içerir.
• Zorlayıcı sebep: Ulusal veya uluslararası nedenlerden bağımsız olarak deprem, yangın, sel gibi doğal afetlerden kaynaklanan durumları içerir.

Kimler Kısa Çalışma Ödeneğinden Faydalanabilir?

Yukarıda sayılan koşulları sağlayan işverenler kısa çalışma ödeneği için başvuruda bulunabilir. Başvuruların İŞKUR üzerinden yapılması gerekmektedir. Yapılan başvuru sonrasında iş müfettişleri talebi değerlendirmek için inceleme gerçekleştirir. Kısa çalışma ödeneği başvurusu, aşağıdaki kriterleri karşılayan işçiler için onaylanır:

• İşçinin son 60 gün içinde hizmet akdine tabi olması gerekir.
• Son 3 yıl içerisinde 450 gün prim ödenmiş olmalıdır.

Bu iki şartı sağlayan işçiler ve çalışanlar için ödenek onaylanır. Kısa çalışma ödeneği koşulları için uygun olmayan çalışanlar için daha önceki istihdam durumuna ve prim ödemesine bakılır. Eğer bir çalışan işe yeni başladıysa ve bir önceki iş yerinden işsizlik ödeneği hakkına sahipse, bu ödenek kısa çalışma süresini geçmeyecek şekilde bu durumda olan çalışanlara ödenir. Aksi durumda olan çalışanlar için bu ödenekten faydalanmak mümkün değildir.

Belediyeler tarafından kurulan şirketlerin çalışanları da yukarıda şartların sağlanması durumunda bu ödenekten faydalanabilir. Bunun yanı sıra konkordato ilan eden şirketler de ödenekten yararlanmak için başvuruda bulunabilir. Sigorta veya vergi borcunun olması da başvuruyu engellemez. Birden fazla şubeye sahip işyerleri, her işyeri şubesi için ayrı başvuruda bulunmak zorundadır.

Kısa Çalışma Ödeneği Başvurusu Nasıl Yapılır?

Tüm dünyayı etkisi altına alan COVID-19 salgını nedeniyle kısa çalışma uygulaması başlatılmıştır. Zorlayıcı sebep kapsamında işveren, istihdamı korumak adına ödenek başvurusu yapabilir. COVID-19 nedeniyle kısa çalışma ödeneği başvurusu için Kısa Çalışma Talep Formu ve Kısa Çalışma Uygulanacak İşçi Listesi belgeleriyle İŞKUR’a başvuruda bulunulmalıdır. Mevcut durumda İŞKUR e-posta adresi üzerinden yapılan başvurular da değerlendirmeye alınmaktadır. Ayrıca başvuru için gerekli belgeler İŞKUR resmi internet sitesinde yer almaktadır.

Başvuru yapıldıktan sonra kısa çalışma ödeneğine değişiklik yaparak yeni bir çalışanın ödenekten faydalanma süresini arttırma isteği yeni bir başvuru olarak değerlendirilir. İşyerinin normal çalışma düzenine dönmesi durumunda da korona kısa çalışma ödeneğini sonlandırmak için İŞKUR’a bildirimde bulunması gerekir.

Kısa Çalışma Ödeneği Ne Kadar?

Bu ödenek günlük kısa çalışma ödeneği üzerinden hesaplanmaktadır. Günlük ödenek miktarı, çalışanın son 12 ay içerisinde prim ödemesine tabi kazancı kapsamında ortalama günlük brüt kazancın %60’ına karşılık gelmektedir. Bu hesaplama kapsamında kısa çalışma prim desteği aylık asgari ücretin brüt tutarının %150’sinden fazla olamaz. İşveren kaynaklı kısa çalışma fazla ödeme olması durumunda fazla ödeme çalışandan ana para ve faiz olarak tahsil edilir.

Kısa Çalışma Ödeneği Ne Zaman Ödeniyor?

Kısa çalışma ödemesi her ayın beşinde çalışılmayan süreler hesaplandıktan sonra ödenmektedir. Kısa çalışma süresince çalışanın genel sigorta primleri ödenmeye devam eder. Mevcut durumda ödeneğin toplam süresi 3 ayı aşmayacak şekilde düzeltilmiştir. Ancak kısa çalışma yeni düzenleme kapsamında bu süre ilgili yetkililer tarafından uzatılabilir.

Kısa Çalışma Ödeneği Ne Zaman Kesilir?

Kısa çalışma ödeneği şu şartlar altında kesilir:

• İşverenin normal çalışma düzenine dönmesi ve İŞKUR’a bildirim yapması durumunda.
• Ödeneği alan çalışan mevcut işinden ayrılıp başka işe girerse.
• Çalışan yaşlılık aylığı almaya başlarsa.
• Çalışan silah altına alınırsa.
• Çalışan iş görmezlik ödeneği almaya başlarsa.