Gelir vergisinin konusuna giren gelir unsurlarından oluşan, kurumların kazançları üzerinden alınan vergiye kurumlar vergisi adı verilir. Kurumların hesap dönemi içinde elde ettikleri kazançtan yüzde 20 oranında alınır. Kurumlar Vergisi Kanunu madde 1’e göre kooperatifler, sermaye şirketleri, iktisadi kamu kuruluşları, iş ortaklıkları, vakıf ve derneklere ait iktisadi işletmeler, kurumlar vergisine tabidir.
Merkezleri, Türkiye’de olan ve Kurumlar vergisine tabi kurumlar tam mükellef olarak adlandırılır. Bu kurumlar, hem Türkiye içinde, hem de Türkiye dışında elde ettikleri kazançların tamamı üzerinden vergilendirilirler. Bunun aksine kanuni ya da iş merkezleri Türkiye’de olmayanlar ise dar mükellef olarak adlandırılır ve sadece Türkiye’de elde ettikleri kazançları vergilendirilir.
Kurumlar Vergisi Beyanı Nasıl Yapılır?
Kurumlar vergisi beyannamesi, mükellefin bağlı olduğu vergi dairesine verilir. Her mükellef için ayrı beyanname verilmelidir. Dolayısı ile her mükellef, vergiye tabi kazancı için ayrı beyanname vermek zorundadır. Yani bir şirketin şubeleri, mağazaları, imalathanelerinin her ne kadar bağımsız muhasebeleri olsa da her biri için ayrı beyanname verilmemektedir.
Kurumlar vergisi kanuna göre, beyannamenin verildiği vergi dairesi tarafınca, mükellef olanın tüzel kişiliği adına, vakıflara ait iktisadi işletmeler, dernekler, iktisadi kamu kurumlarının tüzel kişiliği haiz olmayan kişiler, fonun kurucusu adına, ortaklıklarda ise verginin ödenmesi durumundan müteselsilen sorumlu olmakla birlikte yönetici ya da ortaklardan birinin adına olmaktadır. Dar mükellefiyete tabi olan yabancı kurumların yerine Türkiye’de bulunan müdürleri ya da temsilcileri işlemleri yürütmektedir. Ancak, temsilci ya da müdürler Türkiye’de yok ise kazançları ve iratları yabancı kuruma sağlayanlar adına işlemler yapılır. Beyannameler vergi dairesine verildiği gün ya da posta ile gönderilmişse vergi dairesine geldiği günü takip eden 3 gün içinde tarh olur.
Kurumlar Vergisi Nasıl ve Nereye Ödenir?
Kurumlar Vergisi Beyannamesi, Nisan ayının 1’i ile 25’i arası ilgili vergi dairesine verilerek, aynı ayın son gününe kadar bağlı olunan vergi dairesine ödenmesi gerekir. Ayrıca, anlaşmalı bankalara da ödemesi yapılabilmektedir. Bazı eklenmesi gereken belgeler ve bildirimler beyanname ile birlikte verilir.
● Kurumlar vergisi beyannamesinde bulunan bilgilerin yeterli olmaması durumunda ayrıca düzenlenmiş olan liste ve ekler,
● Mükelleflerin, ticari kardan mali kara ulaştığını gösteren hesaplamayı gösteren bildirim,
● Dar mükellef ortakları olan kurumların ortaklarının unvanları, isimleri, ikametgâh adreslerinin olduğu bildirim,
● Yurtdışında ödenmekte olan vergiler varsa bu vergilere ait belgeler, ● Kesinti yoluyla ödenen vergiler varsa bu vergilere ait belgeler,
● Ayrıntılı bilanço, gelir tablosu ya da işletme hesabının özeti,
Kurumlar vergisi beyannamesi, internet ortamında da e-beyanname şeklinde düzenlenebilir ve internet üzerinden GİB ‘e gönderilebilir. E-beyanname, internet ortamında, beyannamenin kanuni teslim süresinin son günü saat 24.00’a kadar gönderilebilir.
Kurumlar Vergisinden İndirilecek İstisna Kazançlar
● Tam mükellefiyete tabi başka bir kurumun sermayesine katılma sonucu sağlanan kazançlar,
● Tam mükellefiyete tabi başka bir kurumun karına katılma olanağı sağlayan kurucu senetleri ile intifa senetlerinden sağlanan kar payları,
● Girişim sermayesi yatırım ortaklıklarının hisse senetlerinden elde ettikleri kar payları,
● Dar mükellef şirketlerin sermayesine iştirak eden kurumların, bu iştiraklerinden elde ettikleri iştirak kazançları,
● Tam mükellef anonim şirketlerin, en az iki yıl süreyle aktiflerinde yer alan yurtdışı iştirak hisselerinin elden çıkarılmasından doğan kazançlar,
● Menkul kıymet yatırım fonlarının portföy işletmeciliğinden doğan kazançları,
● Borsalarda işlem gören yatırım fonları işletmeciliğinden doğan kazançları,
● İki yıl tam süreyle kurumların aktiflerinde bulunan taşınmazlar, iştirak hisseleri, kurucu senetleri, rüçhan hakları ve intifa senetleri satışından doğan kazançların %75’lik kısmı,
● Taşınmazların varlık kiralama şirketlerine satışları ile finansal kiralama şirketlerine satışından doğan kazançların tamamı,
● Tasarruf mevduatı sigorta fonuna veya bankalara borcu olan kurumların sahip oldukları taşınmazlar, kurucu senetleri, iştirak hisseleri, intifa senetleri ve rüçhan hakkı satış kazancı,
● Kurumların yurtdışımdaki temsilcilikleri aracılığı ile ettikleri kurum kazançları,
● Yurtdışında yapılan inşaat, montaj, onarım, işleri ile teknik hizmetlerden sağlanan ve genel sonuç hesaplarına intikal ettirilen kazançlar,
● Eğitim-öğretim ile Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan kamu yararına çalışan derneklere bağlı rehabilitasyon merkezlerinden elde edilen kazançlar,
● Teknoloji geliştirme bölgelerinde elde edilen kazançlar,
● Türk Uluslararası Gemi siciline kayıtlı gemilerin işletilmesinden elde edilen kazançlar,
● Serbest bölgelerde elde edilen kazançlar,
