Tüm tacirlerin kayıtlı olduğu sicile ticaret sicili adı verilir. Tacir, bir işletmeyi kısmen dahi olsa kendi adına işleten, mal alım-satım işleriyle uğraşan kişiye denir. Bu nedenle herhangi bir şirket kuracak olanların ticaret siciline kayıt olması gerekir. Ticaret siciline kayıt olmaktaki amaç, hem üçüncü kişileri bilgilendirmek hem de işletmeyi takip etmek için bir zorunluluktur. Ticari sicil, ticari işletme ve bu işletmenin sahibinin tüm ticari bilgilerini kapsayan resmi bir kayıttır. İşletme açısından oldukça önemli bilgileri kapsadığı için tacirler ve üçüncü kişiler tarafından ticaret sicilini bilme zorunluluğu vardır.
Ticari Sicil Kaydı Öncesi Yapılması Gerekenler
Ticari sicil kaydı başvurusundan önce ilk olarak şirket kurmaya karar verilmelidir. Daha sonra şirketin şahıs şirketi mi, sermaye şirketi mi olacağına karar verilir. Şirketin unvanı, adres bilgileri, sermayesi ve yönetimi gibi konularda önceden karar verilmelidir. Sermaye şirketleri daha az risk taşıdığı için genellikle bu tür şirketler kurulur.
Bir mali müşavir vasıtasıyla şirket ana sözleşmesi MERSİS (Merkezi Sicil Kayıt Sistemi) ’ten hazırlanır. Ana sözleşmede, şirketin unvanı, sermaye miktarı, faaliyet konusu, yönetim şekli, sermayedarların kimler olduğu ve adresi gibi bilgiler yer alır. Şirket ana sözleşmesi hazırlandıktan sonra, şirket kurucularının tümü nüfus cüzdanları ve vesikalık fotoğraflarıyla beraber bir notere giderek bu ana sözleşmeyi imzalar. Ana sözleşmenin imzalanmasının ardından sermayenin banka hesabına yatırılmasına sıra gelir. Bankada şirket adına açılan hesaba toplam sermayenin en az dörtte biri yatırılır ve para yatırıldıktan sonra bankadan blokaj yazısı alınır. Sermayenin % 0,04 oranında rekabet kurumuna fon ödendikten sonra, kuruluş bildirim formu, oda kayıt beyannamesi ve kayıt için hazırlanan dilekçe kurucular tarafından imzalanır.
Ticari Sicil Kayıt Başvurusu Nasıl Yapılır?
Şirketin kurulduğu ildeki Ticaret Odasına kayıt başvurusu yapılır. Ticari sicil kayıt başvurusu sırasında, şirketin ana sözleşmesi, kuruluş bildirim formu, tescil talepnamesi, bankadan alınan blokaj yazısı, rekabet kurumuna yapılan ödemenin dekontu, oda kayıt beyannamesi ve dilekçe hazır bulundurulmalıdır. Ticaret Odasına teslim edilen evraklar incelendikten sonra eksiklik varsa tamamlanması istenir. Eksiklikler tamamlandıktan birkaç gün sonra şirket tescil edilir. Şirket, Ticaret Sicilinde tescil edildikten sonra hukuken varlığı olan bir şirket haline gelir. Şirketin kurulmasının ardından Ticaret Odası’ndan sicil tasdiknamesi alınır. Bundan sonra şirket yöneticileri notere giderek imza sirkülerini çıkarırlar ve şirkete ait defterler notere tasdik ettirilir. Ticaret odası web sitesi üzerinden ticari sicil no ile sorgulama yapılarak şirketin kurulduğundan emin olunur.
Ticari Sicilin Özellikleri
Ticari sicil herkes tarafından incelenebilir. Ticari sicil açıktır ve incelemek isteyen kişi, incelemek istediği şirket ile ilgili olduğunu ispata zorunlu değildir. Ticaret sicilindeki, beyanname, senet, dilekçe, belge ve ilanların yayınlandığı gazeteler gibi Ticaret Odasında saklanan tüm evraklar incelenebilir. Her isteyen bedelini ödeyerek incelediği belgenin onaylı bir kopyasını alabilir. Hatta bir hususun sicilde kayıtlı olup olmadığına dair onaylı belge isteyebilir. Ticaret sicilinde tescil olunan tüm kayıtlar, kanunda aksine bir hüküm bulunmadıkça Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi ile ilan olunur.
Ticaret sicil müdürlerinin denetimi Ticaret Bakanlığı tarafından yapılmaktadır. Ticaret Sicil müdürlükleri, Bakanlık tarafından her zaman denetlenir ve Bakanlık, istediğinde gerekli önlemleri almaya ve talimatlar vermeye yetkilidir.
Ticari Sicil Tescil Şartları
Kural olarak Ticaret Siciline kayıt talep üzerine yapılır. Tescil denilince, tescil, tadil ve terkin işlemlerinin tamamını kapsar. Tescil işlemi kesin tescile ilişkindir. Kural olarak talebin kesin tescille ilişkin olmasına rağmen inceleme esnasında herhangi bir mahkeme hükmünün varlığı anlaşılırsa veya sicil müdürü tereddüte düşerse geçici tescil işlemi yapılır. Ancak, geçici tescil için talepte bulunulamaz. İlgililer en geç üç ay içinde aralarında anlaştıklarını veya mahkemeye başvurduklarını ispat edemezlerse geçici tescil silinir.
Ticaret sicil müdürlükleri, kurumlar vergisi mükellefi olan başvuru sahibinin başvuru evraklarının bir kopyasını ilgili vergi dairesine gönderir. Bu sayede mükellefin işe başlamayı bildirme yükümlülüğü de yerine getirilmiş olur.
- Tescil talebi, ilgililer, kanuni temsilcileri ve hukuki halefleri tarafından yapılır,
- Tescil için dilekçe yazılması şarttır,
- Tescil talebi kural olarak 15 gün içinde yerine getirilmelidir,
- Tescil talebi yetki sicil müdürlüğüne yapılmalıdır.
